‘नडराऔं, तर सावधानी अपनाऔं’
कोरोना संक्रमितको सन्देश
कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) समुदायस्तरमा फैलिसकेको छ । कर्णाली प्रदेशका दश वटै जिल्ला र लगभग सबै स्थानीय तहहरूमा संक्रमण पुगेको छ । कोरोनाले प्रभावित नभएको वर्ग, क्षेत्र र भूगोल छैन । चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी, सुरक्षाकर्मी, सञ्चारकर्मी, राजनीतिक दलका नेता तथा सामाजिक अभियान्ता जो–सुकैलाई यसको संक्रमणले भेटिसकेको छ । बढ्दो संक्रमणका कारण नागरिकहरूमा कोरोना त्रास पनि बढ्दो छ । एकातिर संक्रमणको त्रास छ भने अर्कोतिर संक्रमितलाई समाजले हेर्ने दृष्टिकोणका कारण नागरिकहरू चिन्तित छन् । कोरोनाभन्दा समाजको दुव्र्यवहार खेप्नुपर्ने हो कि भन्ने आम नागरिकमा चिन्ता छ । संक्रमित मात्रै नभएर संक्रमितको परिवारलाई समेत दुव्र्यवहार हुने गरेको छ । प्रस्तुत छ, यही सन्दर्भमा संक्रमण पुष्टि भएर उपचाररत तथा संक्रमणमुक्त भएका विभिन्न क्षेत्रका व्यक्तिहरूका अनुभवः
संक्रमणबाट जोगिने हो दुव्र्यवहार गर्ने होइन
मैले भदौ १७ गते स्वाब दिएको थिएँ । रिपोर्ट अलि ढिला नै आयो, भदौ २२ गते । लक्षण देखिएर होइन जाँच गरिहालौ न त भनेर स्वाब दिएको हुँ । संक्रमणको शंका थिएन । संक्रमण पुष्टि हुन्छ जस्तो लागेको पनि थिएन । मैले कसैको ‘कन्ट्याक्ट टे«सिङमा परेर परीक्षण गरेको पनि होइन । तै पनि रिपोर्ट पोजेटिभ आयो । परीक्षणमा कोरोना देखिएपछि पत्याइ करै लाग्यो । म अरुको घर भाडामा लिएर बस्छु । यस्तो बेला भाडामा बस्नेहरूलाई सबैभन्दा बढी गाह्रो हुने रहेछ । संक्रमित भएपछि कहाँ बस्ने भन्ने अन्योल भयो । परिवारसँगै बस्ने कुरा पनि भएन । त्यसले अरूलाई पनि संक्रमण हुने खतरा रहन्थ्यो । वीरेन्द्रनगरस्थित आइसोलेसनको रूपमा प्रयोग गरिएको होटलमा बसे । कोरोनालाई आफैले अनुभूति गरियो । जुन खालको हाउगुजी थियो त्यस्तो भने अनुभूति भएन । सायद सबै संक्रमितलाई एकै खालका लक्षण र समस्या नहुन सक्छन् । मलाई कोरोनाका कुनै लक्षण देखिएनन् । स्वास्थ्य अवस्था सामान्य नै रह्यो । मनौवैज्ञानिक रूपमा समाजमा कोरोनाको आतङ्क छ । संक्रमण देखियो भन्दैमा विभेद गर्नु हुँदैन ।
संक्रमणबाट जोगिने हो तर संक्रमितलाई दुव्र्यवहार गर्नु हुँदैन । सावधानी अपनाएर स्वास्थ्य सुरक्षाका सामग्री प्रयोग गरेर संक्रमणबाट बच्न सकिन्छ । मलाई धेरै साथीहरूले सहानुभूति दिनुभयो । तर, केही साथीहरू जो दुई महिना अगाडि भेट भएको थियो उहाँहरूले फोन गरेर मलाई पनि भयो कि भन्ने खालको मजाक गर्नुभयो । म भदौ ३१ गते कोरोनामुक्त भएर घर फर्किएको छु । तर नेगेटिभ भएर घर फर्कदा समेत बोल्न डराउने, नजिक नआउने खालको व्यवहार छर–छिमेकबाट मैले पाएँ । त्यसो कसैलाई नगरौं । कोरोना सामाजिक अपराध होइन यो एक संक्रमण मात्रै हो ।
जडीबुटी खाएरै निको भएँ
कोरोनालाई त्यति हल्का रूपमा पनि नलिऔं किन की यसले विश्वलाई प्रभावित पारिसकेको छ । तर, संक्रमितहरूले आत्मबल बलियो बनाउने, खानपानमा विशेष ध्यान दिने हो भने कोरोना सजिलै जितिन्छ । मलाई खास लक्षण केही देखिएको थिएन । गृह जिल्ला जुम्ला गएको समयमा भदौ २१ गते स्वाब दिएको थिएँ । संक्रमण देखियो । अहिले म संक्रमणमुक्त भइसकेको छु ।
डाक्टरहरूको सल्लाह बमोजिम म केही दिनका लागि अझै होम आइसोलेसनमा बसेको छु । कोरोना समुदायस्तरमा व्यापक फैलिसकेको छ । हरेक नागरिकले स्वास्थ्य सुरक्षाको विधि अपनाउन जरूरी छ । म होम आइसोलेसन बस्दा विभिन्न जडिबुटी तथा तातोपानी खाएँ । मलाई सामाजिक रूपमा त्यस्तो विभेद त भएन । सुन्नमा भने धेरै आएको छ । विभेद गरेरभन्दा हौसला दिएर संक्रमितको आत्मबल बढाऊ । भावनात्मक होइन भौतिक दूरी कायम गरौं । यसले कोरोना जितिन्छ । संक्रमण फैलने जोखिम कम हुन्छ । मैले कार्यकर्ता तथा आफन्तहरूसँग संक्रमित भएको अवस्थामा पनि भौतिक दूरी कायम गरी भेटघाट गरेँ । मलाई खास अप्ठ्यारो भएन । सावधानी अपनाएको खण्डमा कोरोना सामान्य हो ।
कोरोनाभन्दा समाजको डर
कोरोना सामाजिक अपराध होइन तर मेरो भोगाइ त्यस्तै भयो । मैले स्वाब दिएको राति ११ बजे नै शंकास्पद छ है भन्ने खबर पाइसकेको थिएँ । परिवारभन्दा अलगै कोठामा सुतेँ । रातभरी निन्द्रा लागेन । मनमा कोरोनाकोभन्दा समाजको डर थियो सायद । रातभरी फेन लगाएर सुतेकाले होला बिहान उठ्दा सामान्य रूघा लाग्ला जस्तो भएको थियो । रिपोर्ट शंकास्पद मात्रै भनिएको भएपनि मैले झोला प्याक गरेँ र डेराबाट निस्किएँ । हामी संक्रमित केही साथीहरूले यसलाई लुकाउनु हुँदैन भनेर सार्वजनिक ग¥र्यौं । तर मेरो घरमा घरबेटीलगायत छिमेकीहरू मेरो रिपोर्ट पोजेटिभ भएपछि आतङ्कित हुनुभएछ । त्यसको प्रत्यक्ष पीडा मेरी श्रीमतीले भोग्नुप¥र्यो । छर–छिमेकीहरूले टाढै बस भन्ने, पसलमा पैसा लिन नमान्ने खालको व्यवहार भएछ । तत्काल कन्ट्याक्ट टे«सिङ्का आधारमा परिवारका सबैको पीसीआर परीक्षण गर्दा रिपोर्ट नेगेटिभ आयो ।
समाजमा कोरोनालाई हेर्ने दृष्टिकोण एकदमै नकारात्मक छ । यसलाई चिर्नु जरुरी छ । आज तपाईं अरुलाई कोरोना संक्रमित भयो भनेर दुव्र्यवहार गर्नुहुन्छ भोलि तपाईंलाई कोरोना संक्रमण नहोला भन्ने ग्यारेण्टी के छ ? त्यसैले भौतिक दूरीका नाममा दुव्र्यवहार गर्नु हुँदैन । मलाई अहिलेसम्म सामान्य रूघाखोकी बाहेक कुनै पनि खालको लक्षण देखिएको छैन । पूर्ण सावधानी अपनाई होम आइसोलेसनमा बसेको छु ।
साथीभाइले हौसला दिनुभयो
कोरोना खास केही हो जस्तो मलाई लागेन । समाजले यसलाई बढी नै हाउगुजीको रूपमा लिएको छ । म कन्ट्याक्ट ट्रेसिङ्मा परेको हुँ । असार २७ गते मेरो स्वाब दिए पनि असार ३० गते रिपोर्ट आयो । वीरेन्द्रनगरको बसपार्क आइसोलेसनमा ११ दिन बसेँ । मलाई कुनै पनि लक्षण देखिएको थिएन । साथीभाइहरूले बारम्बार फोन गरेर हौसला दिनुहुन्थ्यो । तर, घर–परिवारलाई छर–छिमेकीहरूले देखे भने दौडिएर भित्र पस्ने गर्दा रहेछन् । सावधानी अपनाउनुको साटो दुव्र्यवहार गर्ने खालको व्यवहार भएछ ।
कोरोना जसलाई जतिबेला पनि हुन सक्छ । आज अरूलाई दुव्र्यवहार गर्ने नै भोलि संक्रमित हुनसक्छ । त्यसैले सुरक्षा विधि अपनाउनु राम्रो तर दुव्र्यवहार गर्नु नराम्रो हो । मेरो परिवारका अरू सबैको रिपोर्ट नेगेटिभ आयो । मेरो रिपोर्ट नेगेटिभ आएपछि पनि म एक हप्ता होम आइसोलेसनमा बसेँ । अहिले त काममा फर्किसकेको छु । मलाई कोरोना सामान्य रूघाखोकीबाहेक केही होइन जस्तो लाग्छ । तर त्यसो भन्दैमा लापरबाही चाहीँ गर्नु हुँदैन । आत्मविश्वास, खानपान र सरसफाइमा विशेष ध्यान दिन सके कोरोना जितिन्छ ।
प्रकाशित मितिः १ आश्विन २०७७, बिहीबार ०६:०४
साझा बिसौनी ।